Bota Tech

A mund të klasifikohen sulmet kibernetike si krime lufte?

Disa sulme kibernetike ndaj infrastrukturës civile të Ukrainës mund të përbëjnë krime lufte, sipas një zyrtari ukrainas të sigurisë kibernetike.

Rusia ka shënjestruar rregullisht Ukrainën me sulme kibernetike që nga aneksimi i Krimesë në vitin 2014.

Këto sulme, të kryera kundër faqeve të internetit të qeverisë dhe bankave, u intensifikuan përpara se Moska të dërgonte trupa në Ukrainë vitin e kaluar dhe kanë vazhduar.

Në një intervistë, Victor Zhora, shefi i transformimit dixhital në Shërbimin Shtetëror të Komunikimit Special dhe Mbrojtjes së Informacionit (SSSCIP) të Ukrainës, tha se lufta dixhitale ishte pjesë e asaj që Kievi e konsideronte krime lufte.

“Kur vëzhgojmë situatën në hapësirën kibernetike, vërejmë njëfarë koordinimi midis sulmeve kinetike dhe sulmeve kibernetike, dhe duke qenë se shumica e sulmeve kinetike organizohen kundër civilëve – duke qenë një akt i drejtpërdrejtë i krimit të luftës – veprimet mbështetëse në kibernetikë mund të konsiderohen si krimet e luftës”- tha ai.

Duke vënë në dukje sulmet kibernetike të Rusisë në rajonet lokale, Zhora tha se ato kishin një “ndikim të drejtpërdrejtë” duke ndërprerë shërbimet e të dhënave, rrjetet e energjisë, telekomunikacionet dhe infrastrukturën kritike në të cilën mbështeten banorët e Ukrainës.

Ndërsa zyrtarët në Ukrainë po analizojnë provat e sulmeve kibernetike nga Rusia, klasifikimi i sulmeve dixhitale si krime lufte do të ishte i pari.

Javën e kaluar, u publikua një vlerësim i shumëpritur dhe i ndjeshëm i dëmeve në luftën në Ukrainë nga Unioni Ndërkombëtar i Telekomunikacionit (ITU) me bazë në Gjenevë.

Raporti, i cili mbuloi gjashtë muajt e parë të luftës, zbuloi se kishte dëme dhe shkatërrime të konsiderueshme në infrastrukturën e komunikimit në më shumë se 10 nga 24 rajone të Ukrainës.

Ai gjithashtu pretendoi se Moska në mënyrë të njëanshme ndërroi kodet e telefonimit ukrainas, të fiksuara nga agjencia e OKB-së, në ato ruse dhe se kishte pasur 1,123 sulme kibernetike kundër Ukrainës.

Një zyrtar i misionit diplomatik rus në Gjenevë hodhi poshtë pretendimet e raportit, duke thënë se ato ishin krijuar për të larguar vëmendjen nga “mizoritë” e paspecifikuara të kryera nga Ukraina në territorin e pushtuar nga Rusia.