Bota

Pakënaqësi në Evropë ndërsa ndihen pasojat financiare të luftës në Ukrainë

Në Francë dhe në Spanjë ka patur greva me kërkesa për rroga më të larta dhe kushte më të mira pune, ndërkohë që pakënaqësia në Belgjikë dhe Greqi për çmimet ka nxitur mijëra njerëz të dalin në demonstrata nëpër rrugë. Dhe këto ndodhën vetëm gjatë javës së fundit.

Ndërsa pasojat e luftës në Ukrainë po ndihen tek furnizimi me energji, vendet e punës dhe kursimet, po rritet edhe pakënaqësia e publikut. Evropianët kanë shprehur irritimin me çmimet në rritje dhe rënien e fuqisë blerëse. Analistët thonë se kjo nuk ka dëmtuar mbështetjen e publikut për Ukrainën apo zemërimin e evropianëve kundër Rusisë, megjithëse kjo mund të ndryshojë.

“Njerëzit janë shumë të zemëruar tashmë në mbarë Evropën”, thotë John Springford, nëndrejtor në Qendrën për Reformim Evropian. “Ka një botëkuptim të përgjithshëm se inflacioni që po shohim është për shkak të luftës në Ukrainë”.

Zoti Springford thotë se shumë njerëz fajësojnë Presidentin rus Vladimir Putin.

“Një pjesë e konsiderueshme e fajit për këtë i atribuohet Putinit, të paktën siç tregojnë anketimet e opinionit publik”, thotë ai.

Rusia filloi sulmin ndaj Ukrainës në muajin shkurt. Sot, Evropa po përjeton çmime të larta të nxitura nga konflikti, por të cilat filluan gjatë pandemisë COVID-19. Inflacioni në tetor u ngrit me të paktën 11% në të 19-të vendet që kanë monedhën Euro. Ekspertët parashikojnë se Bashkimi Evropian pritet që deri në fund të vitit të përfshihet nga të paktën një rënie e pjesshme ekonomike.

“Njerëzit fajësojnë qeveritë e tyre që nuk i mbrojtën nga inflacioni”, thotë Sebastien Maillard, drejtori i Institutit “Jacques Delors”.

Zoti Maillard thotë se evropianët nuk duan të paguajnë çmimin për mbështetjen për Ukrainën dhe për sanksionet ndaj Rusisë. Ai thotë se qeveritë nuk munden të vazhdojnë të zbusin pasojat duke rritur shpenzimet – p.sh. me subvencionime të energjisë – siç ka vepruar Franca.

“Nëse ka recesion, nëse ka inflacion, borxhi publik nuk mund të rritet përgjithmonë”, thotë zoti Maillard. “Pamë se është problem në Itali, si dhe në Britani. Ka një prag që nuk mund të kalohet, pasi tregjet financiare mund të mbingarkohen”.

Philipp Lausberg, analist me Qendrën e Politikave Evropiane, tha se do të varet nga shumë faktorë nëse vjeshta e pakënaqësisë evropiane do të shndërrohet në një dimër zemërate. Këta faktorë mund të jenë moti dhe furnizimi me energji që është pakësuar nga Rusia, si dhe për shkak të sanksioneve të vendosura ndaj Moskës nga Bashkimi Evropian.

“Nëse kemi një ndërprerje të papritur të gazit për Evropën gjatë dimrit, ndoshta do të kemi një rritje të mëtejshme të trazirave civile dhe të paqëndrueshmërisë së qeverisë”, thotë zoti Lausberg.

Duke qenë se furnizimi me gaz për Evropën duket i mjaftueshëm për momentin, ai thotë se ky skenar i errët nuk ka gjasa të ndodhë në të ardhmen e afërt. Por nëse temperaturat e tanishme bien në ngrica, dhe furnizimi me energji pakësohet, solidariteti evropian për Ukrainën mund të venitet, dhe qeveritë evropiane mund të jenë të parat që do të ndjejnë pasojat.