Pse disa njerëz që bëjnë banja dielli nxihen që ditën e parë ndërsa disa të tjerëve iu shfaqet disa ditë pasi kanë mbaruar plazhin? Tani studiuesit pretendojnë se kanë përgjigjen dhe kjo varet nga dy procese konkurruese në qelizat tona të lëkurës. Kur jemi të ekspozuar ndaj rrezeve UV të diellit, përgjigja fillestare e trupit është t’i jepet përparësi riparimit të dëmtimit të ADN-së në qeliza, pretendojnë ata.
Por për disa orë kjo përgjigje pengon një mekanizëm tjetër përgjegjës për pigmentimin e lëkurës i njohur më mirë si rrezitje. Studimi i ri u krye nga një ekip biologësh në Universitetin e Tel Avivit në Izrael, të cilët më parë zbuluan se bërja e diellit mund të rrisë epshin tuaj dhe t’ju bëjë të dëshironi seks. Autorët e studimit thonë:
Pigmentimi i lëkurës ndërpritet pas ekspozimit në diell, megjithatë mekanizmi pas kësaj ndalese është i panjohur.
Autorët shpjegojnë dy mekanizmat në nivel qelizor që mbrojnë lëkurën nga ekspozimi ndaj rrezatimit të rrezikshëm UV. E para riparon ADN-në në qelizat e lëkurës të dëmtuara nga rrezatimi, ndërsa e dyta përfshin rritjen e prodhimit të melaninës, një pigment natyral në trup që gjithashtu u jep flokëve dhe syve një ngjyrë të errët.
Melanina e prodhuar dhe e shpërndarë nga qeliza të veçanta të quajtura melanocite – errëson lëkurën në mënyrë që ta mbrojë atë nga ekspozimi në të ardhmen ndaj rrezatimit. Kur jemi të ekspozuar ndaj rrezeve UV, mekanizmi i parë paralizon efektivisht tjetrin derisa korrigjimi i ADN-së të arrijë kulmin e tij por kjo ndodh disa orë pas ekspozimit UV. Autori i studimit, Profesor Carmit Levy në Universitetin e Tel Avivit tha:
Informacioni gjenetik duhet të mbrohet nga mutacionet, kështu që ky mekanizëm riparimi ka përparësi brenda qelizës gjatë ekspozimit ndaj rrezatimit ultravjollcë nga dielli.
Hulumtimet e mëparshme nga ekipi kanë treguar se një proteinë e quajtur MITF, e cila aktivizohet gjatë ekspozimit në diell, është përgjegjëse për rregullimin e dy mekanizmave. Në studimin e ri, ata tregojnë se një proteinë tjetër, e quajtur ATM, e cila luan një rol kyç në riparimin e ADN-së, aktivizon mekanizmin e parë ndërsa çaktivizon të dytin.
Eksperimentet në laborator si me minjtë ashtu edhe me indet e lëkurës së kafshëve treguan frenimin e ATM – me fjalë të tjera heqjen e niveleve të proteinave të shkaktuara nga pigmentimi. Profesor Levy tha:
Ky proces ka të ngjarë të shfrytëzojë komponentët e mekanizmit të pigmentimit për të maksimizuar shanset që qeliza të mbijetojë pa mutacione pas ekspozimit ndaj rrezatimit.
Ekipi mendon se studimi i tyre mund të ndihmojë kërkimet e ardhshme në mbrojtjen e lëkurës dhe përfundimisht të ndihmojë në parandalimin e kancerit të lëkurës.
