Plani i Jared Kushner dhe partnerëve të tij për të zhvilluar një pikë të çmuar në Beograd të Serbisë, pason interesat e hershme të Donald Trump.
Një marrëveshje në tentativë midis ekipit të Kushner dhe qeverisë serbe, do t’i lejojë firmës së Kushner të marrë me qira për 99 vite, pa asnjë kosto, të drejtën e ndërtimit të një hoteli luksoz dhe një kompleksi apartamentesh, si edhe një muze, në ish-ministrinë e Mbrojtjes së Serbisë, që u bombardua nga NATO në 1999-n.
Në 2013-n, dy vite para se të garonte për president, Trump, vjehrri i Kushner, i tha një zyrtari serb se ai dëshironte të ndërtonte një hotel luksoz aty. Nënpunës të tij shkuan në Beograd për të parë lokacionin. Projekti nuk u realizua pasi Trump u bë president i SHBA-së në 2016-n dhe pasi u betua u zotua se nuk do të bënte asnjë marrëveshje të jashtme.
Projekti, nëse zhvillohet, do të tërheqë sërish interesin e Trump.
Richard Grenell, i dërguari special i Trump në Ballkan, nxiti një plan gjatë administratës Trump që Serbia dhe Shtetet e Bashkuara të punojnë së bashku për të rindërtuar vendin e Ministrisë së Mbrojtjes. Ai argumentoi në favor të përdorimit të investimeve amerikane për të transformuar sitin e Beogradit ndërsa ishte ende duke shërbyer si diplomat amerikan në vitin 2020, sipas transkripteve dhe një regjistrimi të vërejtjeve të bëra gjatë disa konferencave të shtypit të qeverisë.
Kushner tha në një intervistë të dielën se nuk e kishte biseduar asnjëherë projektin në Beograd me zotin Trump dhe se nuk i njihte interesat e vjehrrit.
Përfaqësuesit e Trump nuk iu përgjigjë kërkesave për koment.
Grenell, po ashtu, tha se ai nuk kishte njohuri për interesin e Trump, para presidencës. Por ai tashmë po punon me Kushner dhe sipas këtij të fundit, Grenell ishte shtysa kryesore e tij.
Në rolin e tij si i dërguar special gjatë dy viteve të fundit të administratës së Trump, Grenell ndihmoi në riformimin e lidhjes Kosovë-Serbi që kanë pasur tensione në 1995-an.
Lidhja midis rolit të Grenell në projektin e Kushner, ngre dyshime për konflikte interesi midis roleve të tyre publike dhe pasurisë personale, tani që Trump kërkon rikthimin në presidencë, me qeveritë e huaja që po vëzhgojnë.
Kushner konfirmoi të premten, se firma e tij po kërkon të investojë në Serbi dhe Shqipëri.
Mbivendosja midis veprimeve zyrtare që Kushner dhe Grenell ndërmorën gjatë shërbimit në qeveri dhe marrëveshjeve të biznesit që ata po ndjekin në rajonet ku ata shërbyen mbart jehonë të marrëveshjeve të arritura nga ish-sekretari i Thesarit Steven Mnuchin dhe Kushner në Lindjen e Mesme pas largimit nga detyra.
Mnuchin dhe Kushner, të cilët të dy ishin aktivë në diplomacinë e Lindjes së Mesme, themeluan firma investimesh pasi u larguan nga administrata Trump, të cilat më pas siguruan miliarda dollarë nga qeveria saudite dhe qindra miliona dollarë nga vendet e tjera të Lindjes së Mesme.
Kathleen Clark, një profesor i ligjit në universitetin e Uashingtonit, thotë se projekti i Kushner në Serbi do të krijojë një konflikt interesi në rast se Trump rizgjidhet, edhe pse nuk pati ndonjë përpjekje të gjatë nga familja për të pasur akses në këtë lokacion.
“Shqetësimi është se qeveria e Serbisë mund të përpiqet të ndikojë në presidentin e ardhshëm Trump duke pasuruar familjen e presidentit,” tha ajo. Politika e jashtme ndaj Serbisë duhet të ndikohet nga ajo që është në interes të Shteteve të Bashkuara, jo nga ndonjë favor financiar që vjen nga qeveria serbe.
Fusha e vitit 2020 nga Grenell për të rishqyrtuar rindërtimin në vendin e ish-selisë ushtarake të bombarduar erdhi, sipas zyrtarëve të qeverisë serbe, menjëherë pasi Trump kishte pritur në Shtëpinë e Bardhë Aleksandar Vuçiç, presidentin e Serbisë. Gjatë asaj vizite, Vuçiç vlerësoi progresin që Grenell ka bërë në normalizimin e marrëdhënieve ekonomike ndërmjet Serbisë dhe Kosovës.
Trump vlerësoi gjithashtu Grenell në ceremoni, ku Grenell e përshkroi përparimin midis dy palëve si një rezultat të qartë të presidencës Trump dhe një rezultat që mund të çojë në një përparim politik. Kushner po shërbente si këshilltar i lartë i Trump në Shtëpinë e Bardhë në atë kohë.
“Që në fillim, ajo që tha Presidenti Trump është: Le t’u japim atyre një shije të vogël të ekonomisë Trump,” tha Grenell, sipas një transkripti të takimit. “Le t’u tregojmë atyre se si të zhvillojnë ekonominë, si të marrin industri dhe t’i rritin ato.”
Në 2018 dhe 2019, ndërsa shërbente si ambasador në Gjermani në administratën Trump, Grenell, i cili u ka thënë të besuarve se ai aspiron të jetë sekretar i shtetit në një mandat të dytë të Trump, u përpoq të zgjeronte portofolin e tij dhe të jepte fitore të profilit të lartë për shefin e tij. Ai kishte tjetërsuar zyrtarët e lartë në qeverinë gjermane përmes stilit të tij kaustik të diplomacisë, por kishte filluar të kultivonte marrëdhënie të tjera në të gjithë Europën, duke përfshirë edhe Vuçiç.
Njëzet e pesë vjet më parë, forcat e NATO-s të udhëhequra nga SHBA-ja ndërhynë ushtarakisht për të mbrojtur myslimanët në Kosovë nga spastrimi etnik nga qeveria serbe. Ish-shtabi i ushtrisë jugosllave në qendër të Beogradit, ndonëse kryesisht i papërdorur në atë kohë, ishte një objektiv. Vendi ka qëndruar në gjendjen e tij të dëmtuar që atëherë dhe shihet nga serbët si një simbol i vuajtjeve të tyre gjatë sulmeve të NATO-s.
Në vitin 2008, Kosova shpalli në mënyrë të njëanshme pavarësinë e saj nga Serbia, e cila nuk e njeh zyrtarisht Kosovën si një vend sovran.
Në tetor 2019, Trump emëroi Grenell si “të dërguarin e tij special presidencial për negociatat e paqes në Serbi dhe Kosovë”.
Departamenti i Shtetit kishte tashmë një ekip që punonte për këto çështje dhe Grenell kishte relativisht pak përvojë në Ballkan.
Grenell shihej gjerësisht në mesin e diplomatëve europianë si favorizues i palës serbe në negociata dhe ai u prit ngrohtësisht në Beograd. Ai ushtroi presion të jashtëzakonshëm ndaj kryeministrit Albin Kurti të Kosovës për të hequr tarifat ndaj produkteve serbe dhe aleatët e shquar të Trump filluan të bëjnë thirrje publike për tërheqjen e paqeruajtësve amerikanë nga Kosova. Grenell kishte një aleat të rëndësishëm në Kosovë: presidentin e asaj kohe, Hashim Thaçi, i cili më vonë u akuzua për krime lufte.
Grenell hodhi poshtë çdo sugjerim se ai kishte favoritë. Ai tha se u nderua përfundimisht nga liderët e të dy vendeve – Vuçiç në Serbi dhe Thaçi në Kosovë – për rolin e tij në ndihmën për ndërmjetësimin e një marrëveshjeje për normalizimin ekonomik.
Por ai pranoi se në veçanti kishte bërë përparim nën drejtimin e Trump në forcimin e lidhjeve ekonomike midis Shteteve të Bashkuara dhe Serbisë.
“Kisha krijuar shumë dashuri për të çuar përpara marrëdhëniet serbo-amerikane,” tha Grenell në një intervistë me The Times të dielën.
Gjatë kohës së tij si i dërguar në Ballkan, Grenell zhvilloi miqësi me zyrtarë të lartë serbë, duke përfshirë Vuçiç dhe Sinisa Mali, ministri serb i financave, për të cilët zyrtarët në Beograd thanë se luajtën një rol në miratimin paraprak të marrëveshjes së hotelit Kushner. Mali nuk iu përgjigj kërkesave për koment.
Grenell postoi në faqen e tij në Instagram një video të tij dhe Mali duke kënduar në vitin 2021 brenda një klubi të mbushur plot në Beograd të rrethuar nga të tjerë duke kërcyer nën muzikën pulsuese, ndërsa valëvitnin flamujt serbë dhe mbanin xixëllonja dhe pishtarë.
Grenell u kthye në Serbi dhe Shqipërinë fqinje menjëherë pasi Trump u largua nga Shtëpia e Bardhë për të filluar shtyrjen e projekteve të zhvillimit që janë miratuar që atëherë nga kompania e zotit Kushner, duke përfshirë marrëveshjen e Beogradit.
Drafti i marrëveshjes i dhënë për “The Times” nga një zyrtar i qeverisë serbe specifikon gjithashtu opsionin e transferimit zyrtar të pronësisë së pronës te partneriteti i Kushner pa pagesë, pasi të ndërtohen kompleksi hotelier dhe njësitë rezidenciale luksoze.
Kushner, në një intervistë, nuk e kundërshtoi vërtetësinë e dokumentit të marrë nga The Times. Ai tha se palët kishin rënë dakord paraprakisht që t’i jepnin qeverisë serbe 22% të fitimeve të gjeneruara nga projekti rreth 500 milion dollarë.
Kompania e zotit Kushner, Affinity Partners, tha në një deklaratë se vendi i Beogradit do të “transformohej në një hotel luksoz të klasit botëror” por se do të përfshinte gjithashtu një muze dhe memorial të projektuar nga arkitektë serbë, për të nderuar rëndësinë e vendndodhjes. në historinë e re të Serbisë.
Kushner tha se Grenell e kishte inkurajuar atë për të ndjekur projektin.
“Ric është një avokat i madh për të investuar në Ballkan dhe është përpjekur të më shtyjë të investoj në këtë projekt që kur nisa fondin tim”, tha Kushner, duke vënë në dukje se një kompani amerikane do të rindërtonte një vend që NATO kishte bombarduar.
Përfaqësuesit e qeverisë serbe nuk iu përgjigjën menjëherë pyetjeve dhe kërkesave të shumta për koment.
Danijela Nestorovic, një anëtare e partisë opozitare të Parlamentit të Serbisë, dhe anëtarë të tjerë të partisë së saj dënuan marrëveshjen e propozuar të Kushnerit në një deklaratë për The Times, duke vënë në dukje se disa njerëz u vranë dhe 40 u plagosën gjatë periudhës së sulmit të NATO-s kur ndërtesa u godit.
“Ndërtesa e Shtabit të Përgjithshëm është një memorial për ne,” tha ajo në deklaratë, duke iu referuar selisë ushtarake të bombarduar. “Ajo inicon emocione të thella, të fshehura për viktimat e bombardimeve të NATO-s. Të ndërtosh një hotel atje – do të ishte tallje për qytetarët e Serbisë”.
Grenell, në një intervistë, tha se marrëveshja e Kushnerit përfaqësonte një mundësi për të “shndërruar një simbol të konfliktit të mëparshëm në një urë miqësie dhe rinovimi” dhe se “simbolizon përparimin e jashtëzakonshëm që është bërë për të shëruar plagët nga e shkuara.”
Në vitin 2020, kur Grenell i kishte shtyrë zyrtarët serbë që të mendonin të punonin me investitorët amerikanë për të rizhvilluar objektin në Beograd, Ivica Daçiç, i cili deri atëherë po shërbente si ministër i jashtëm në qeverinë serbe, kujtoi një vizitë që kishte bërë në Kullën Trump në Nju York në vitin 2013. Pikërisht atëherë Trump kishte diskutuar fillimisht projektin e hotelit në ish-selinë e mbrojtjes.
“Unë nuk mendoj se ai e ka harruar atë dëshirë,” tha Daçiç në një konferencë shtypi në vitin 2020, duke iu referuar Trump.
Projekti i propozuar në Serbi është vetëm një nga tre marrëveshjet që Kushner dhe Grenell po përpiqen të zhvillojnë në Ballkan.
Kushner tha të premten se kontratat përfundimtare nuk ishin nënshkruar, por se negociatat ishin shumë larg dhe se ai shpresonte se ato do të finalizoheshin. Ai kundërshtoi çdo sugjerim se kompania e tij po merrte trajtim të veçantë.
Ai tha gjithashtu se e dinte se sa i profilit të lartë është pozicioni i tij – ai është i martuar me vajzën e madhe të Trump, Ivanka, dhe ka luajtur një rol të rëndësishëm në Shtëpinë e Bardhë të Trump – kështu që ai nuk kishte zgjidhje tjetër veçse të ishte i kujdesshëm të vepronte brenda ligjit. dhe kufijtë etikë.
“Gjithçka duhet të jetë plotësisht e lartë,” tha ai.
