Misioni i Europës për të kërkuar prova të jetës në Mars ka të ngjarë të qëndrojë në pritje për disa vite si rezultat i pushtimit rus të Ukrainës, thuhet në Sky News. Roveri ExoMars i ndërtuar nga Britania do të nisej në shtator me një raketë ruse dhe do të zbriste në sipërfaqen e planetit të kuq me një tokëzues rus. Por sanksionet e kanë lënë pezull misionin, me shumë gjasa të paktën deri në vitin 2026, dhe Agjencia Europiane e Hapësirës (ESA) ende nuk ka propozuar një plan B.
David Parker, drejtori i eksplorimit njerëzor dhe robotik të ESA-s, tha se 22 shtetet anëtare të agjencisë, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, mund të zgjedhin të vazhdojnë misionin me një partner tjetër – ose të përpiqen të arrijnë në planetin Mars vetëm.
Ne propozojmë, ata vendosin. Është një ngarkesë e çmuar. Nëse do ta bëjmë atë, duhet të jemi të sigurt se do të kemi sukses. Kjo kërkon investime, zhvillim teknologjik dhe përgatitje dhe testim për të na çuar atje. Por, në njëfarë kuptimi, po kthehet në atë që parashikuam shumë kohë më parë, që ishte të kishim një mision plotësisht evropian për të shkuar në Mars. Ajo që ne mund të bëjmë është të flasim me NASA-n për të parë nëse ka kontribute që mund të japin.
Kjo mund të përfshijë raketa retroraketë të prodhuara nga SHBA për të ngadalësuar anijen e uljes ndërsa bën afrimin e saj përfundimtar në sipërfaqe. Por Europa do të duhet ende të mbushë shumë nga boshllëqet e lëna nga agjencia ruse e hapësirës, Roscosmos.
Ajo mund të përdorë një version të ri të raketës së saj të fuqishme Ariane për të nisur roverin – dhe të përpiqet të bashkojë teknologjinë e përdorur në misionet e mëparshme hapësinore evropiane për zbritjen përmes atmosferës së hollë të rrezikshme marsiane.
Misionit ExoMars i është dashur të kapërcejë një sërë pengesash. Fillimisht duhej të lansohej në vitin 2018, por u vonua me dy vjet kur NASA u tërhoq për arsye buxhetore. Pandemia e COVID dhe problemet me parashutën e zbritjes çuan në një vonesë të mëtejshme deri në vitin 2022.
Ku është roveri tani?
Roveri – i quajtur Rosalind Franklin është aktualisht në Torino në një dhomë ultra të pastër për të parandaluar që materiali biologjik nga Toka të kontaminojë Marsin. Por Francois Spoto, drejtuesi i Grupit të Eksplorimi Mars në ESA, tha se perspektiva e ruajtjes së zgjatur ka çuar në sfida të reja inxhinierike, jo më pak duke parandaluar dëmtimin e roverit nga graviteti më i fortë i Tokës.
Ngarkesa në rrota dhe tek mekanizmat, kjo është ajo që ne përpiqemi të ruajmë. Magazinimi për një periudhë të gjatë kohore pa u kujdesur për ato vështirësi mund të jetë një faktor degradues për performancën e roverit. Roveri gjithashtu mund të ketë nevojë të çmontohet për mirëmbajtje dhe pastrim të mëtejshëm përpara se të shpallet i përshtatshëm për të fluturuar.
A do të punojë sërish ESA me Rusinë?
ESA nuk e përjashton mundësinë që të punojë sërish me agjencinë ruse të hapësirës, pasi të rivendoset paqja në Ukrainë. Ajo gjithashtu bashkëpunon me Kinën. Por zoti Parker tha se vonesa në misionin ExoMars ka nxjerrë në pah rreziqet e bashkëpunimit të ngushtë me agjencitë e tjera. Ai u shpreh se:
Mesazhi i qartë është se programet hapësinore shumë ambicioze kërkojnë zgjedhje. Ose zvogëloni kostot me bashkëpunim dhe pranoni rreziqet, ose zgjidhni rrugën e autonomisë së plotë. Por kjo ka një çmim më të lartë të investimit të lidhur me të. Nuk ka asnjë përgjigje të thjeshtë për këtë.
