Shkencëtarët kanë nxjerrë në pah pesë faktorë që janë vendimtarë për zhvillimin e trurit të të porsalindurve gjatë vitit të parë të jetës. Këto janë ushqimi i mirë, një mjedis stimulues dhe i sigurt, kujdes cilësor, një ritëm i rregullt cirkadian dhe gjumë, sipas një studimi të Universitetit të Uashingtonit.
“Kur foshnjat i kanë këto pesë gjëra, zhvillimi i trurit, njohja dhe zhvillimi social-emocional i tyre përmirësohet,”-tha Joan Luby, profesor i psikiatrisë së fëmijëve. Në studimin e tyre, Lubi dhe kolegët ekzaminuan 232 të porsalindur dhe nënat e tyre, duke u fokusuar në faktorët pozitivë në mjedisin e tyre gjatë shtatzënisë dhe në vitin e parë të jetës së foshnjave. Ekipi zbuloi se fëmijët që kishin të pesë faktorët e rritjes, të quajtur edhe faktorë T, u zhvilluan në mënyrë të shëndetshme.
Studimi zbuloi gjithashtu se edhe fëmijët që rriten në kushte të pafavorshme mund të zhvillohen në mënyrë të shëndetshme nëse përfshihen faktorët e mësipërm. Megjithëse gjenetika luan një rol në zhvillimin kognitiv të një të porsalinduri, hulumtimet tregojnë se shëndeti ynë ndikohet shumë nga mjedisi ynë psikosocial. Faktorët mjedisorë të tillë si siguria dhe ushqyerja e mirë, gjithashtu formojnë zhvillimin e fëmijës.
Ndërkaq, shumë prindër e presin me ankth momentin kur fëmija e tyre do të thotë fjalinë e parë. Amanda Jenner, autore dhe eksperte për fëmijë me mbi 20 vjet përvojë flet më tepër mbi këtë temë. Duke folur ekskluzivisht për “Fabulous” Amanda tha:
‘Mama’ dhe ‘Baba’ janë fjalët e para më të zakonshme, e radhës në listë është në fakt ‘bye bye’.
Amanda shpjegon se fjala e parë e foshnjës suaj është një reflektim i rrethanave të tyre. Ajo shton se:
Kjo është për shkak se foshnja merr dhe përgjigjet ndaj asaj që dëgjon rreth tyre. Shumë prindër inkurajojnë fjalë si mama dhe baba, kjo është arsyeja pse ato janë më të zakonshmet. Por nëse fëmija juaj dëgjon shpesh emrin e kafshës suaj, ka të ngjarë që ai ta përsërisë atë shumë herët në zhvillimin e tij.
