Art & Kulturë Design

Pasqyronin ndotjen e ajrit?!/Ndizet debati për pikturat e William Turner dhe Claude Monet!

Dy shkencëtarë të klimës kanë tronditur botën e artit pasi analizuan 100 piktura të William Turner dhe Claude Monet. Në bazë të studimit të tyre të realizuar mbi një model matematikor, ata arritën në përfundimin se ngjyrat gjithnjë e më të zbehta dhe skicat e paqarta të pranishme në evolucionin stilistik të dy artistëve të mëdhenj, pasqyronin ndotjen e ajrit që përfshiu Londrën dhe Parisin në shekullin e 18-të dhe të 19-të.

Studimi u botua në revistën shkencore PNAS nga shkencëtarët Anna Lea Albright nga Sorbonne dhe Peter Huybers nga Harvard. Ata analizuan 60 piktura të realizuara nga Turner midis viteve 1796 dhe 1850 dhe 38 të tjera nga Monet midis viteve 1864 dhe 1901. Nga të dhënat e mbledhura doli se rreth 61% e ndryshimeve të kontrastit, skica gjithnjë e më të paqarta dhe një gamë ngjyrash më e bardhë në piktura pasojnë kryesisht përqendrimet në rritje të dioksidit të squfurit gjatë asaj periudhe kohore.

Sipas studiuesve, veprat fotografojnë një realitet specifik, duke kapur pasojat e transformimit mjedisor dhe atmosferik në peizazhet urbane të kohës. Në veçanti, dy piktorët duket se kanë treguar realisht se si drita e diellit filtron përmes tymit dhe reve. Kjo tezë ka ngritur disa paqartësi. Kritiku i artit Sebastian Smee, thotë që të mos i kushtohet shumë rëndësi këtij studimi pasi, në thelb, ai do të përfundonte duke nënçmuar evolucionin artistik të Monet dhe Turner.

Është e zakonshme, në pikturën e Turner-it dhe Monet-it të lidhin vizionet e tyre me aspekte të modernitetit, përfshirë ndotjen e shkaktuar nga njeriu. Pra, lidhja është atje dhe është e vlefshme. Por të sugjerosh se radikalizmi i tyre në rritje, gatishmëria e tyre për të braktisur konturet e qarta dhe mënyrat e vjetra të pikturës, është rezultat i rritjes së niveleve të dioksidit të squfurit në atmosferë është të ngatërroni zgjedhjet e brendshme krijuese me stimujt e jashtëm.

Debati mes shkencëtarëve dhe ekspertëve të artit mbetet i hapur. Nga ana tjetër, Albright dhe Huybers pranojnë gjithashtu se me studimin e tyre sigurisht që nuk synojnë të rishkruajnë estetikën e impresionizmit, por të shpjegojnë, të paktën pjesërisht, evolucionin stilistik në karrierën e dy piktorëve.

Studimi se si ndotja dhe ndryshimet klimatike mund të ndikojnë në punën e artistëve mund të jetë ende interesant, duke vëzhguar se si ata e përshkruajnë mjedisin e tyre dhe se si mjedisi ndikon në atë që ata zgjedhin të shikojnë.