Bota

Afresku i lashtë i Herkulit që u trafikua në SHBA do të rikthehet në Itali!

Një afresk që përshkruan Herkulin dhe me origjinë nga Herculaneum, një qytet i shkatërruar së bashku me Pompein nga shpërthimi i malit Vesuvius në vitin 79 pas Krishtit, u kthye në Itali të hënën, së bashku me 59 pjesë të tjera të lashta të trafikuara ilegalisht në Shtetet e Bashkuara. Verën e kaluar, autoritetet amerikane njoftuan se afresku dhe dhjetëra objekte të tjera të trafikuara, të cilat përfunduan në koleksione private në Shtetet e Bashkuara, do të ktheheshin në Itali.

Ndër pjesët më të çmuara që zyrtarët italianë dhe amerikanë u shfaqën gazetarëve në Romë është një enë pijeje e cekët me dy doreza, rreth 2600 vjet e vjetër. Gjithashtu është kthyer një kokë e skalitur prej mermeri, e shekullit të 2-të p.e.s., që përshkruan perëndeshën Athena. Italia tha se veprat e kthyera vlejnë më shumë se 20 milionë dollarë (18 milionë euro) në përgjithësi. Afresku, i bërë në stilin klasik të artit Pompeiian, përshkruan Herkulin si një fëmijë duke mbytur një gjarpër.

Pjesët e kthyera ishin shitur nga tregtarët e artit, përfunduan në koleksione private të SHBA-së dhe i mungonte dokumentacioni për të vërtetuar se ato mund të silleshin ligjërisht jashtë vendit nga Italia. Sipas një ligji italian të vitit 1909, objektet arkeologjike të gërmuara në Itali nuk mund të largohen nga vendi pa leje nëse nuk janë marrë jashtë shtetit përpara se të miratohej ligji.

Midis atyre në prezantimin e së hënës ishte Ndihmës Prokurori i Qarkut të Manhatanit, Matthew Bogdanos, shef i njësisë së asaj zyre që lufton trafikimin e paligjshëm të antikave. Për këtë hetim, zyra e tij punoi së bashku me një degë të specializuar të skuadrës së artit të karabinierëve paraushtarakë të Italisë. Bogdanos tha:

Vetëm për antikitetet italiane ne kemi kryer 75 bastisje, kemi gjetur më shumë se 500 thesare të çmuara me vlerë më shumë se 55 milionë dollarë.

Italia ka qenë një pioniere në marrjen e antikiteteve të eksportuara ilegalisht nga muzetë dhe koleksionet private jashtë vendit. Vendi ka qenë aq i suksesshëm në rikuperimin e veprave dhe artifakteve të tilla të lashta saqë krijoi një muze për to. “Muzeu i Artit të Shpëtuar” u përurua në qershor në një strukturë shpellore që është pjesë e Banjave të lashta të Dioklecianit të Romës. Autoritetet kulturore italiane po vendosin nëse do t’i caktojnë pjesët e fundit të rikthyera në muzetë afër vendit ku besohej se ishin gërmuar. Ministri i Kulturës Gennaro Sangiuliano u tha gazetarëve se një mundësi tjetër është të ketë një ekspozitë speciale të pjesëve të kthyera.