NASA ka paralajmëruar se Kina mund të tentojë të marrë përsipër pjesë të Hënës brenda vetëm disa viteve.
Administratori i agjencisë hapësinore Bill Nelson tha se ai ka frikë se programet civile të vendit të nisura në emër të shkencës mund të jenë në fakt operacione të fshehta ushtarake.
Duke folur para një Komiteti të Ndarjeve të Dhomës së Përfaqësuesve për të argumentuar pse NASA kishte nevojë për një buxhet prej 25.4 miliardë dollarësh për vitin 2025, Nelson tha: Kina ka bërë hapa të jashtëzakonshëm, veçanërisht në 10 vitet e fundit, por ato janë shumë, shumë të fshehta. Ne besojmë se shumë nga të ashtuquajturat programe të tyre hapësinore civile janë një program ushtarak. Dhe unë mendoj se, në fakt, ne jemi në një garë.
Gjatë “garës hapësinore” origjinale, SHBA dhe Rusia luftuan për të qenë vendi i parë që do të vendosë njerëzit në Hënë. SHBA fitoi kur Neil Armstrong doli në sipërfaqe në 1969.
Megjithatë, ndërsa mbetet i vetmi vend deri më tani që ka zbarkuar astronautë në Hënë, Kina është zotuar të arrijë arritjen deri në vitin 2030, me plane për një bazë të përhershme.
Programi Artemis i NASA-s synon të kthejë astronautët amerikanë në sipërfaqen hënore në vitin 2026, por është hasur me një sërë pengesash dhe vonesash.
Misioni do të fokusohet në polin jugor hënor, një zonë me interes për një numër vendesh për shkak të mundësisë së akullit të ujit, i cili mund të përdoret për të krijuar baza afatgjata dhe për të prodhuar karburant dhe oksigjen për misionet më tej në hapësirë.
Si SHBA ashtu edhe India kanë zbarkuar me sukses anije kozmike pa pilot rreth polit. Kina ka zbritur gjithashtu në Hënë, duke përfshirë vendosjen e një rover hënor si pjesë e misionit të saj Chang’e 3 dhe kthimin e mostrave nga sipërfaqja si pjesë e Chang’e 5 në 2020.
“Data e tyre e fundit që ata kanë thënë se do të zbresin është 2030, por kjo vazhdon të rritet,” tha Nelson.
“Shqetësimi im do të ishte nëse Kina do të arrinte fillimisht atje dhe do të thoshte papritmas ‘në rregull, ky është territori ynë, ju qëndroni jashtë’”.
Nelson përdori ishujt Spratly si shembull në Tokë, një zonë në Detin e Kinës Jugore e pretenduar njëkohësisht nga Kina, Tajvani, Vietnami, Malajzia dhe Filipinet për shkak të burimeve të pasura natyrore.
“Mendoj se na takon ne që të arrijmë atje së pari dhe të përdorim kërkimet tona për qëllime paqësore,” tha ai.
Një dokument i botuar muajin e kaluar zbuloi se Kina po planifikon të vendosë sistemin e saj të përparuar të vëzhgimit të të gjithëve në bazën e ardhshme hënore dhe do t’i japë asaj aftësinë për të ‘ zbuluar dhe synuar objektiva të dyshimta ‘.
Kina ka nisur gjithashtu stacionin e saj hapësinor, stacionin hapësinor Tiangong , i cili është i pajisur me ekuipazh të përhershëm si ISS.
Megjithatë, NASA ka zbuluar gjithashtu se planifikon të fillojë të shqyrtojë se si të nxjerrë burimet nga Hëna, me gërmimet që mund të fillojnë në vitin 2032.
