Në një qytet të vogël në verilindje të Shqipërisë, 32-vjeçari Besmir Billa po lufton me një armik të padukshëm. Billa ka jetuar në Kukës, një nga vendet më të varfra në Evropë, nis shkrimin “The Economist”, në një artikull për emigrimin e shqiptarëve.
32-vjeçari i rezistoi dëshirës për të gjetur punë diku tjetër, sepse donte të qëndronte pranë familjes së tij dhe shpresonte që nipërit të bënin të njëjtën zgjedhje. Ai përpiqet t’i edukojë me kulturën e tyre, duke vënë në pah madhështinë e maleve përreth dhe duke i mësuar të luajnë çiftelinë. Por, Billa ndjen se i humbet ata, vazhdon shkrimi, që tregon se si në TikTok, nipërit e tij shohin video që i nxisin të rinjtë shqiptarë “të shkojnë në Britani dhe të pasurohen”.
Gazetari tregon më tej se lokalet janë bosh dhe vajzat e një shkolle në qytet, rrëfyen se nuk kishin shoqëruar për festën e maturës, pasi shokët kanë shkuar në Britani. Vetë gazetari bëri një kërkim në rrjetin social TikTok dhe gjeti reklama për “udhëtime me varkë drejt Anglisë për tre mijë paund”. Ndër arsyet se përse shqiptarët kërkojnë një punë më të mirë jashtë vendit. “The Economist” rendit koston e lartë për kujdesin shëndetësor.
Shqiptarët mbanin vendin e parë nga të gjithë emigrantët që mbërritën në Angli vitin e kaluar përmes varkave. Disa të tjerë tentojnë metodat e vjetra, si fshehja në kamionë. Dëshira e tyre për të qenë në Britani mbetet e lartë dhe duket se të paktën pjesërisht është nxitur nga postimet e TikTok. Ata që ofrojnë kalimet e paligjshme në Kanal, tregojnë për jetën e tyre luksoze në rrjetet sociale. Banda qëndron mes makinave të shtrenjta dhe në sfond dëgjohet “My Shqipez”, në një nga videot në TikTok.
Shqipëria ishte më e izoluara ekonomikisht nga ekonomitë e vjetra të bllokut lindor. Markat perëndimore të veshjeve nuk ishin të disponueshme dhe qytetarët e zakonshëm nuk lejoheshin as të zotëronin makina, shkruhet më tej, duke shpjeguar se tashmë jeta e luksit i tundon shqiptarët.
Nipërit e Billa-s, tashmë janë shtatë dhe njëmbëdhjetë vjeç. “Ata më tregojnë se duan një makinë të shtrenjtë ose më thonë se duan të jenë ndikues në mediat sociale. Është vërtet e vështirë për mua të di dhe nuk di çfarë t’u them”, tregon Billa, që drejton një Ford Focus të goditur që është më shumë se 20 vjeç.
Në Britani, përpara pandemisë, bandat vietnameze kontrollonin pjesën më të madhe të biznesit të drogës, por në vitin 2020 mafia shqiptare u fuqizua më tej. Kërkesa po rritej dhe shqiptarët kishin nevojë për më shumë punëtorë për të ujitur dhe trajtuar bimët. TikTok u bë një mjet rekrutimi. Videot i nxitnin njerëzit të bënin kalimin para se të ishte tepër vonë. Madje kishte edhe oferta “Black Friday” në udhëtimet me varkë.
Punëtorëve të fermës së kanabisit u ofrohen 600-800 £ në muaj. Kushtet në ferma janë të zymta. Punëtorët ndonjëherë qëndrojnë në ndërtesa të braktisura me dritare të mbyllura për muaj të tërë. Kur një zjarr shpërtheu në një fabrikë të prodhimit të kanabisit pranë Birminghamit në vitin 2020, një shqiptar 43-vjeçar vdiq pasi nuk mundi të hapte derën. Bandat u thonë punëtorëve se do të dëmtojnë familjen e tyre në Shqipëri nëse përpiqen të arratisen.
Por, ky version i jetës në Britani mbahet larg mediave sociale. Aktivistët kundër trafikimit të qenieve njerëzore dyshojnë se krerët e bandave urdhërojnë punëtorët e fermave të kanabisit të postojnë histori pozitive për jetën në Britani. Disa, megjithatë, e bëjnë atë vullnetarisht, sepse duan t’u tregojnë njerëzve në shtëpi se ia kanë dalë.
Në Kukës takova një vajzë 19-vjeçare, shoku i së cilës punon në një fermë britanike kanabisi, tregon gazetari. Në mesazhe private ai i tregon asaj sa e vështirë është jeta e tij, por në TikTok ai poston përmbajtjen standarde aspiruese: grumbuj kartëmonedhash britanike, monumente të Londrës dhe makina të shpejta.
Qeveria britanike thotë se akti i saj i ri i imigracionit do të ndihmojë për t’i dhënë fund kontrabandës ndër-kanale. Ligji, i cili është dënuar nga OKB-ja, i jep qeverisë fuqinë për të dëbuar këdo që vjen ilegalisht, edhe nëse janë viktima të trafikimit ose skllavërisë moderne.
TikTok i është përgjigjur rritjes së reklamave të trafikantëve shqiptarë në faqen e tij, duke prezantuar një mjet të automatizuar që skanon postimet e reja dhe i referon ato. Por bandat duket se e popullojnë faqen me reklama më shpejt sesa mund t’i heqë TikTok. Disa shkruhen me gabime shtypi të qëllimshme, për të shmangur kontrollet e TikTok.
Blloqet e banesave prej betoni të ulëta të Kukësit janë grumbulluar në buzë të një liqeni të kaltër depërtues. Arkitektura e stilit sovjetik të zonës është ndërthurur me shtëpi të reja, por shumica prej tyre janë bosh. Shenjat e lidhjeve të rajonit me Britaninë janë kudo. Qyteti krenohet me një kopje telefonike të kuqe jashtë barit të tij me temë britanike. Duket sikur ekziston një botë paralele krahas jetës së përditshme në Shqipërinë verilindore. “Zemra ime, mendja ime është në Angli”, tha Albiona Thaçi, një 33-vjeçare, burri i së cilës u largua në Britani disa muaj më parë me një varkë të vogël.
Të gjithë burrat në bllokun e saj të apartamenteve kanë ikur. Gratë e kanë kthyer ndërtesën në një lloj hapësire komunale, duke u futur dhe dalë nga shtëpitë e njëra-tjetrës pa trokitur. Thaçi shpreson se ajo dhe vajzat e saj do të mund të vendosen legalisht në Britani. Është shumë e vështirë për shqiptarët të fitojnë të drejtën për t’u vendosur dhe për të punuar në Britani, por ata mund të marrin viza që i lejojnë të qëndrojnë atje deri në 180 ditë.
“Pas pesë vjetësh, askush nuk do të jetë më këtu. Të gjithë do të jenë në Londër”, tha për gazetarin një “agjent” që ndihmonte njerëzit të largoheshin drejt Britanisë.
Në mars, Shqipëria festoi Ditën e Verës, ku njerëzit marrin një ditë pushimi për të festuar në rrugë. Billa postoi një video në llogarinë e tij në TikTok ku shfaqeshin të rinjtë në Kukës duke u dorëzuar lule të moshuarve. Në fillim, nipërve të tij “nuk u bënë përshtypje”. Por më pas djali i madh pa shifrat e shikueshmërisë në videon e festivalit. Mbi 40 mijë! Tani për tani, Billa ka vëmendjen e nipërve të tij.
