Përgjithësisht, treguesit e punësimit u përmirësuan në tremujorin e dytë të vitit, si në drejtim të rritjes së punësimit, edhe të uljes së papunësisë, por për moshat e reja, zhvillimet ishin negative.
Sipas të dhënave zyrtare të INSTAT-it, në tremujorin e dytë të vitit, numri i të rinjve të punësuar në moshën 15-29 vjeç ishte rreth 12,400 më i ulët se periudha përkatëse e një viti më parë, me rënie 4.6%.
Rritje shënoi edhe treguesi i papunësisë kur për prill-qershor 2023 ishin 5,733 të rinj të papunë më shumë se në tremujorin e dytë 2022, me një rritje vjetore 8%.
Shifrat zyrtare mbi punësimin e të rinjve, veç dobësive në tregun e punës, tregojnë për tranzicionin demografik që po kalojnë, me ritmet e larta të emigracionit dhe rënien e lindjeve.
Statistikat zyrtare tregojnë se në tremujorin e dytë 2023, numri i të punësuarve 15 vjeç e lart ishte 53,454 persona më shumë se para pandemisë (tremujori II-2019), por për të njëjtën periudhë rezultojnë të punësuar 26,509 të rinj më pak.
Dekadën e fundit, vendi është përfshirë nga një valë emigracioni, sidomos e moshave të reja.
Të dhënat e Eurostat-it dhe nga Britania e Madhe tregojnë se mbi 16,500 shqiptarë kanë kërkuar azil në gjashtëmujorin e parë të vitit 2023, ku rreth 80% e tyre janë mosha të reja.
Megjithëse vitet e fundit, tregu i punës po ofron fleksibilitet duke rritur ofertën për punë, ata që po përfitojë më shumë janë persona në moshë pensioni ose në prag të pensioni.
Vendet e reja të punës kërkojnë pak aftësi e për rrjedhojë paga afër minimales dhe nuk janë tërheqëse për të rinjtë.
Për shembull, gati 70% e vendeve të reja të punës të ofruara vitet e fundit nga bizneset i përkasin sektorit të industrisë përpunuese kryesisht sektorit fason, sektorë që nuk parapëlqehen më nga moshat e reja.
INSTAT-i raportoi si të punësuar mbi 67 mijë pensionistë në tremujorin e parë të cilët përbënin 15% të totalit të popullsisë mbi 65 vjeç.
Rritja e papunësisë te të rinjtë po vjen në kohën kur tregu i punës ka shpallur emergjencën për punonjës në të gjithë sektorët. Kompanitë në vend janë në kërkim të punonjësve nga vendet të largëta, me kontrata të përkohshme pune që janë me kosto shumë më të larta se punonjësit vendas.
Shkalla zyrtare e papunësisë për të rinjtë 15-29 vjeç ishte 22,3% në 3-mujorin e dytë, në një kohë kur shkalla zyrtare e papunësisë në Shqipëri, për popullsinë 15 vjeç e lart ishte 10.7%. Shkalla e papunësisë për grup-moshën 30-64 vjeç është 7,7%.
Krahasuar me tremujorin e dytë 2022, shkalla e papunësisë për të rinjtë, është rritur me 2,1 pikë përqindje. /Monitor
