Dita Botërore e Shalqirit festohet më 3 gusht dhe në këtë ditë njerëzit në mbarë botën festojnë frutin e shijshëm dhe freskues i cili daton që nga Egjipti i Lashtë.
Kultivimi i këtij fruti daton në vitin 2000 para Krishtit, me vjeljen e parë të shalqirit të regjistruar rreth 5000 vjet më parë në Egjipt. Gjurmët e shalqirit dhe farave të tij janë zbuluar në vendet e dinastisë së 12-të egjiptiane, duke përfshirë edhe varrin e mbretit Tutankhamen. Në mbishkrimet e lashta egjiptiane janë gjetur edhe piktura të llojeve të ndryshme të shalqirit.
Fruti i ëmbël është rezultat i mutacioneve gjatë një mijë vjetësh kultivimi. Farat e shalqirit u shiteshin tregtarëve që kalonin nëpër rrugët tregtare në shkretëtirën Kalahari në Afrikë. Nga atje, kultivimi i shalqirit u përhap në të gjithë Afrikën. Origjina e paraardhësit të shalqirit ishte në Afrikë, pas së cilës u përhap në vendet e Mesdheut dhe pjesë të tjera të Evropës. Nga fundi i shekullit të nëntë, kultivimi i shalqirit u bë i zakonshëm në Kinë dhe në pjesën tjetër të Azisë.
Sipas “Dictionary of American Food and Drink” nga John Mariani, fjala ‘shalqi’ u shfaq për herë të parë në fjalorin anglez në vitin 1615. Shalqiri zakonisht njihet si një lloj pjepri, por nuk është në gjininë Cucumis.
Rëndësia
Në Ditën Kombëtare të Shalqinit, njerëzit në mbarë botën kënaqen me shumëllojshmërinë e mrekullueshme të shalqinjve, duke shijuar ëmbëlsinë dhe shijen e tyre të lëngshme. Dita Kombëtare e Shalqirit nuk është thjesht një festë e një fruti të shijshëm, por edhe një mundësi që njerëzit të mblidhen së bashku, të ndajnë njohuritë dhe të kënaqen me gëzimin e shijimit të bujarisë së natyrës. Çdo pjesë e shalqirit është e ngrënshme, duke përfshirë edhe lëkurën e hedhur shpesh, e cila ka shumë lëndë ushqyese.
Me përmbajtjen e tij mbresëlënëse prej 92% ujë, shalqiri ju mban të hidratuar. Ka më shumë se 1200 lloje të ndryshme shalqiri, duke ofruar një ylber ngjyrash dhe shijesh, nga roza dhe e kuqja tradicionale deri te varietetet ekzotike të verdha dhe ngjyrë akulli.
Sipas National Today, shumicës së shalqinjve u duhen afërsisht 85 deri në 100 ditë për t’u pjekur, duke kërkuar durim dhe kujdes nga kultivuesit përpara se të arrijnë kulmin e pjekurisë.
Fakte rreth shalqinit
Një fermer me bazë në Tenesi vendosi një rekord botëror Guinness në vitin 2013 me një shalqi që peshonte 159 kg.
Përtej shijes së tij të shijshme, shalqiri ka tërhequr vëmendjen e studiuesve të shëndetit për përmbajtjen e tij të pasur të antioksidantit likopen, i cili mund të ndihmojë në uljen e rrezikut të disa llojeve të kancerit, duke përfshirë kancerin e mushkërive, stomakut dhe prostatës.
Ndërkohë, kreativiteti i Japonisë e ka shtuar kultivimin e shalqirit, me fermerët që rritin shalqinj në forma të ndryshme magjepsëse, nga kubet dhe piramidat tek zemrat dhe madje edhe fytyrat njerëzore, sipas National Today.
Shalqiri bën pjesë në kategorinë unike të të qenit edhe frut edhe perim. Përmban fara për shumim si fruti, ndërsa kultivohet dhe korret njësoj si perimet nga familja e pagurit./TCH
