Në Europë, inflacioni ka nisur të stabilizohet pas rritjes historike që shkaktoi lufta ruse në Ukrainë, por në Shqipëri po ndodh e kundërta, pasi çmimet po rriten në mënyrë të qëndrueshme, duke reflektuar problemet strukturore të ekonomisë vendase, sidomos sektorit të prodhimit.
Indeksi i Harmonizuar i Çmimeve të Konsumit, një metodologji e Eurostat-it tregoi se inflacioni në Shqipëri gjatë muajit tetor ishte 4.7%, shumë më i lartë se inflacioni mesatar në BE që për të njëjtin muaj ishte 3.6%.
Gjithashtu treguesi rezultoi shumë i lartë se matjet kombëtare nga IHÇK-ja që në tetor ishte 3.8%. Në tetorin e vitit të kaluar, IHÇK në Shqipëri ishte 8%, ndërsa në BE, 11.5%.
Por, teksa inflacioni në Europë ku ulur ritmet për shkak të stabilizimit të çmimeve të energjisë që ishin shkaktari kryesor, Shqipëria që vjet renditej në mesin e shteteve me rritjen më të ulët të çmimeve, tani po shkon në krahun tjetër me inflacion të lartë.
Në janar të vitit 2023, IHÇK në BE ishte gati 3 pikë përqindje më i lartë se në Shqipëri, përkatësisht 10 dhe 7.1%.
Kjo diferencë ishte e dukshme deri në muajin qershor kur nisi të ngushtohej, teksa çmimet në BE ulën ritmet e rritjes, ndërsa në Shqipëri po bëheshin të qëndrueshme. Në shtator, IHÇK u barazua me BE-në dhe në tetor, çmimet në Shqipëri u rriten 1.1 pikë përqind më shumë se në BE.
Inflacioni në vendin tonë po krijohet nga faktorët e brendshëm dhe sidomos nga oferta e cunguar e prodhimeve bujqësore, e cila po e bën më të shtrenjtë shportën e ushqimeve, formuesi kryesor i inflacionit në vendin tonë.
Bujqësia, sektori më i madh në ekonomi në tremujorin e dytë të vitit, ra për pestin tremujor radhazi, teksa numri i konsumatorëve u rrit për shkak të turistëve duke ushtruar presion mbi çmimet.
Sipas metodës së Eurostat-it, në muajin tetor shihet se më shumë, në rritjen e çmimeve ndikuan ushqimet, qiraja, baret dhe restorantet.
Rritja më e madhe e çmimeve prej 8,5% vërehet në grupin “Argëtim dhe kulturë”, pasuar nga grupet “Ushqime dhe pije joalkoolike” me 7,7%, “Hotele, kafene dhe restorante” me 5,8%, “Shërbimi arsimor” me 5,0%, “Mobilim, pajisje shtëpie dhe mirëmbajtje” me 4,8%, “Veshje dhe këpucë” me 3,4%, “Pije alkoolike dhe duhan” dhe “Mallra dhe shërbime të ndryshme” me 3,2% secili, “Shëndeti” me 1,5%, “Komunikimi” me 1,0% dhe “Qira, ujë, lëndë djegëse dhe energji” me 0,5%. Nga ana tjetër, çmimet e grupit “Transporti” u ulën me 4,5%.
Në muajin Tetor, ndryshimi mujor i matur nga indeksi i Harmonizuar i Çmimeve të Konsumit është 0,1%. Ky ndryshim është ndikuar kryesisht nga rritja e çmimeve të grupit “Hotele, kafene dhe restorante” me 1,4%, pasuar nga grupet “Veshje dhe këpucë” me 0,6%, “Qira, ujë, lëndë djegëse dhe energji” me 0,3%, “Transporti” me 0,2% dhe “Shërbimi arsimor” me 0,1%.
Nga ana tjetër, çmimet e grupit “Argëtim dhe kulturë” u ulën me 0,5%, pasuar nga “Ushqime dhe pije joalkoolike” me 0,2%, “Pije alkoolike dhe duhan” dhe “Mobilim, pajisje shtëpie dhe mirëmbajtje” me 0,1% secili./Monitor
