Qeveria holandeze po kthen 478 objekte të grabitura gjatë kohës së kolonializmit në Indonezi dhe Sri Lanka. Pas pretendimeve të shumta nga Indonezia, Sri Lanka dhe Nigeria, Sekretari Holandez i Shtetit për Kulturën dhe Median Gunay Uslu njoftoi vendimin të enjten për të riatdhesuar objekte duke përfshirë “thesarin Lombok”, i përbërë nga 335 objekte nga Lombok, Indonezia.
Ky është një moment historik. Është hera e parë që ne po ndjekim rekomandimet… për të kthyer objekte që nuk duhet të ishin sjellë kurrë në Hollandë. Por më shumë se çdo gjë, është një moment për të parë nga e ardhmja. Ne nuk po kthejmë vetëm objekte; ne po fillojmë gjithashtu një periudhë bashkëpunimi më të ngushtë me Indonezinë dhe Sri Lankën në fusha si kërkimi i koleksionit, prezantimi dhe shkëmbimet midis muzeve.
Është koha që muzetë të kthejnë thesaret e tyre të vjedhura
Në vitin 2020, një raport i Këshillit Holandez për Kulturën i prodhuar nga një komitet i kryesuar nga avokatja e të drejtave të njeriut Lilian Gonçalves-Ho Kang You rekomandoi që vendi të kthente “pa kushte” objektet për të cilat ishte në mënyrë të arsyeshme të sigurt se ishin humbur në mënyrë të pavullnetshme nga vendet nën autoritetin e tij kolonial.
Unë mendoj se mënyra se si bota muzeale e shikonte këtë debat në shekullin e 20-të ishte shumë rreth shqetësimit për të ruajtur objektet për brezat që do të vijnë, dhe padyshim që muzetë në Evropë kanë lehtësitë për ta bërë këtë. Por ajo që ndryshoi është këndvështrimi ynë: këto objekte janë për të treguar historitë e vendeve tona, të historisë sonë të përbashkët të popujve. Pra, ajo që ne shohim tani si misioni ynë është që të kemi objektet në vendet ku ata janë më të aftë të tregojnë historitë që janë të rëndësishme.
